K tomu jedyn z najwoblubowanišich lětušich spěwow
Tež imaterielne kulturne herbstwo swěta:
https://de.wikipedia.org/wiki/Nouru
K tomu jedyn z najwoblubowanišich lětušich spěwow
Tež imaterielne kulturne herbstwo swěta:
https://de.wikipedia.org/wiki/Nouru
„Nałožki dyrbiš změnić, hewak njejsu wjac trěbne.“ To praji Andreja Pawlikowa, wědomostna sobudźěłaćerka serbskeho muzeja, w interviewje w aktualnym wudaću „Rozhlada“. To so jeničce na serbske jutrowne jejka njepoćahuje, kotrež běchu prěnjotna tema rozmołwy noweje šefredaktorki Sary Mičkec z kuratorku wustajeńcy „Pruhi, kruhi, třiróžki. Pisane serbske jutrowne jejka.“ Ale kak to wupada ze serbskimi nałožkami a dalšim wuprajenjom w interviewje: „Trjebaš je tak daloko, kaž so wone časej wotpowědujo přeměnjeja“?
Snadź jako małe přirunowanje: Mějach njedawno składnosć, so na swjedźenju syriskokurdiskeho kwasa w Mönchengladbachu wobdźělić. Wšitcy rěčachu kurdisce, ze mnu wězo najprjedy tež, ale potom němsce, zo bych něšto rozumić móhł. Kwas bu dominowany wot tradicionelnych kurdiskich rejow, wšitcy wjerćachu so ruce w ruce we wulkim kole. To „My“ steji w srjedźišću, ale zdobom smě sej kóždy respektiwnje jednotliwe skupiny ludźi chětro swobodnje z formami rejowanja hrajkać.
To samsne płaći za swjedźenske drasty. Wšitcy su na swjatočne wašnje woblečeni. Maš muži z krawatu a bjez njeje, žony w rubišku a w małym čornym. Jedna žona drje swoje hłosy pokazać nochcyše, ale hewak w ćěło akcentowanym šaće nimale wjac, hač by wona naha była. Na blidach su so jenož bjezalkoholiske napoje poskićeli, ale při barja na kromje móžeše sej woměrje bjesadujo wódku popřeć. A wonka před durjemi z dwurěčnym napismom (němsce, kurdisce), zo njech hosćo prošu susodow dla njeharuja, su woni po tym kurili.
Na „serbskich“ kwasach je porno tomu wšo kruće předpisane: Kóždy čwak šata, kóžda reja, poprawom tež cyły wotběh. Pak stoprocentowsce sobu činiš pak k tomu njesłušeš. Tute hrajkanje mjez kolektiwnej jednotu a indiwiduelnej swobodu njeeksistuje. Po horjeka mjenowanej definaciji Andreje Pawlikoweje je kurdiski kwas něšto žiwe, a serbski kwas – njewěm, kak jón porjadnje pomjenować: žiwy muzej (hdźež maš swoje wjeselo!)? Smy porno kurdam přemało ludźi, zo bychmy sej hišće wosobinsku inspiraciju a swjedźensku swobodu dowolić móhli?
A što smój kurdiskemu kwasnemu porikej z Łužicy přinjesłoj a zhromadnje ze zbožopřećemi přepodałoj? Wězo serbske jutrowne jejka. 🙂
Přeco zaso słyšiš prašenja kaž: Trjebamy poprawom serbski sydlenski rum? Wotmołwa: Principielnje nic, wšako smy tež bjez hamtskeho kołka na statusu našich wjeskow a kónčin Serbja. Praktisce haj, přetož je statne spěchowanje Serbstwa zakótwjene w jeho awtochtonosći, kotraž historisce zwisuje z konkretnej zemju.
Etniskich mjeńšin je dale a wjac w Němskej. Winowatosć stata, mjeńšinu podpěrać, zo by jako tajka přez generacije wobstała, płaći jeničce za „first nation“. Salopnje prajene: Serbja maja jako „łužiscy Indianojo“ prawo wotškódnjenja přez němskich připućowarjow, kotřiž su so do serbskeho kraja podali.
Kelko Serbow na přikład w Złym Komorje je, žanu rólu njehraje. Jeli je jich jenož mało, je to wuraz „wuspešneho“ wutupjenja ze stron němskeje administracije w zańdźenośći. Potajkim je wjac zarunowanja w přitomnosći a přichodźe trjeba. Zo jedyn „Wenda“ napřećo měšćanskej radźe přećiwo serbskemu sydlenskemu rumej wojuje, sym wočakował.
Tamle je knjez Frahnow ze swojej swojoraznej narěču nutřka:
NOWINSKA INFORMACIJA
18. hłownu zhromadźiznu Domowiny zwołali
Budyšin, 12.03.2016. Zwjazkowe předsydstwo Domowiny je na swojim dźensnišim posedźenju w Budyšinje pod nawodom předsydy Domowiny Dawida Statnika zwołało 18. (wólbnu) hłownu zhromadźiznu Domowiny na 25. měrca 2017 do Wojerec.
Na hłownej zhromadźiznje budźe so bilancować dźěło wólbneje doby 2013−2017 a dotalne zwjazkowe předsydstwo wuwjazać. Dale přewjedu so nowowólby za dobu 2017−2021. Delegaća maja wolić předsydu Domowiny, městopředsydow Domowiny a čłonow zwjazkoweho předsydstwa kaž tež čłonow rewizijneho a změrcowskeho wuběrka. Zwjazkowe předsydstwo namołwi župy a sobustawske towarstwa, so aktiwnje na přihotach 18. hłowneje zhromadźizny třěšneho zwjazka wobdźělić a kandidatow za nowowólby organow Domowiny zdobyć.
Bywši direktor Serbskeho instituta a biograf Brězana, prof. dr. Dietrich Šołta, předstaji w swojim přednošku žiwjenje a spisowaćelske tworjenje Jurja Brězana, kiž sta so w druhej połojcy 20. lětstotka z wusahowacym serbskim spisowaćelom. Wosebje wěnowaše so temje “Jurij Brězan a politiski přewrót w Němskej”.
Městožupan župy “Jan Arnošt Smoler” Budyšin Jurij Łušćanski rozprawješe wo aktiwitach župy w Smolerjowym lěće a aktualnych prašenjach narodneho dźěła. Župa organizowaše 3. měrca hromadźe z třěšnym zwjazkom wopomnjeće Jana Arnošta Smolerja při jeho pomniku w Budyšinje. Tam porěčachu županka Jana Pětrowa, předsyda Domowiny Dawid Statnik a zastupowacy měšćanosta dr. Robert Böhmer. Swjatočnosć wobrubi 1. Serbska kulturna brigada ze spěwom a recitaciju. Wobdźěli so něhdźe 60 ludźi, mjez nimi měšćanscy radźićeljo a předsydźa Domowinskich skupin, čłonojo zwjazkoweho předsydstwa kaž tež nawodźa serbskich institucijow. Tohorunja do aktiwitow k počesćenju Smolerja słuša wudaće wosebiteje listoweje znamki, kiž je Klaws Pětrenc iniciěrował. Listowe wobalki z wobrazom Smolerjoweho pomnika a dwurěčnym kołkom wudaće wudospołnjeja. Wšitko je tuchwilu we wosebitej wustajeńcy Budyskich filatelistow w Serbskej kulturnej informaciji widźeć. Kubłanske prašenja maja za župu Budyšin prioritu. “Wažne je”, podšmórny regionalna rěčnica Domowiny Katja Liznarjec z pokazku na Bart, Malešecy a Hućinu, “zo so poskitk wučby serbšćiny zachowa”.
Rejzka Wałdźić, kiž dźěła wot 1.9.2015 jako kubłanska referentka w zarjedźe Domowiny, rozprawješe wo projektach młodźinskeho dźěła w Hornjej Łužicy. Wona informowaše wo brošurce, kiž předstaji móžnosće praktikow a dźěłowych městnow na přikład w serbskich institucijach, wo projektach 2015, předewzaćach za 2016 a předstaji nowe logo za serbske młodźinske dźěło.
Do toho wotmě so njezjawny dźěl posedźenja Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny. W nim je zwjazkowe předsydstwo rozprawu wjednicy Rěčneho centruma WITAJ (RCW) w zašłych sydom lětach na wědomje wzało. Na zakładźe art. 14 (6) wustawkow Domowiny wobzamkny wone, dr. Beatu Brězanowu za nawodnicu Rěčneho centruma WITAJ na dobu wot 01.09.2016 do 31.08.2023 powołać a z tym jeje zrěčenje wo dalše sydom lět podlěšić.
Dalša tema njezjawneho dźěla bě dalewjedźenje cyłodnjowskeho skutkowanja woleneho předsydy Domowiny. Slědujo rozsudej 14. hłowneje zhromadźizny z lěta 2009 doporuči zwjazkowe předsydstwo 18. hłownej zhromadźiznje pokročowanje praksy, zo ma předsyda Domowiny tež w legislaturnej dobje 2017−2021 cyłodnjowsce skutkować. Zakład doporučenja je pozitiwny rezimej cyłodnjowskeje dźěławosće předsydy Domowiny w tuchwilnej wólbnej dobje a trěbnosć tajkeho stajneho skutkowanja na politiskim polu.
Z přećelnymi postrowami
Borbora Felberowa
20160310_grh_SVV_Sorben-Wenden-Siedlungsgebiet
Modowa přehladka modernych serbskich kolekcijow designerki Sarah Gwiszczin w Złym Komorowje (foto: grh)
Nowe čisło „Naša Domowina”
Počesćenje Jana Arnošta Smolerja (1816−1884) steji w srjedźišću noweho čisła informaciskeho łopjena Naša Domowina, kiž je dźensa wušło. Dalše temy su mjez druhim lětuša EUROPEADA, přeprošenje na hłownu zhromadźiznu župy Delnja Łužica dnja 18. měrca w Źiwizach blisko Drjowka, 20-lětne wobstaće Zwjazka za serbski kulturny turizm, projekty župy Budyšin a dalše zajimawostki ze župow a towarstwow, na přikład swójbna schadźowanka w Chrósćicach a wubědźowanje wo najrjeńše jutrowne jejko. Wozjewjene je tež wupisanje městna jednaćela Domowiny, za kotrež móža so zajimcy hač do 15.4.2016 pola Domowiny w Budyšinje požadać.
Čitarjo Serbskich Nowin dóstanu Našu Domowinu jutře a čitarjo Noweho Casnika přichodny tydźeń ze swojej nowinu. Rozšěrjene digitalne wudaće Naša Domowina namakaće na internetnej stronje Domowiny w mediatece.
Z přećelnymi postrowami
Borbora Felberowa
nowinska rěčnica