Chodojtypalenje

Dźens wječor budźe lětuše chodojtypalenje. Při tej składnosći słuša wjele na šćěpowc:

 

Sprěnja cyłu diskusiju wo załožbowych pjenjezach, kotraž so něhdźe lětdźesatk dołho na wšěch stronach w kole wjerći. Hdyž pak sedźa přećiwnicy nimale bjezkónčnje na samsnych frontach, žadyn wupuć njebudźe – to pokazaja stawizniske nazhonjenja.

 

W tym zwisku rěka to mjez druhim tež: Preč z wšosłowjanskim patosom bjez sćěhow, kotryž njeje hižo Chróšćan šulu wuchować móhł, a pójće jow z konkretnymi jednanjemi: Njech ruski zemskopłunowy koncern Gazprom jako wulkosponsor wupomha; ja sej myslu, zo serbscy prominenća ani Gerharda Šroedera jako posrědnika njetrjebaja. Njech potom na muri Serbskeho doma wabjenski plakat Gazproma wisa kaž w stadionje Schalke 04 w Gelsenkirchenje. To by zamołwitych zwjazkowych politikarjow w Berlinje bóle wohańbiło hač demonstracije.

 

Zdruha: Přisłušnosć wosadow biskopstwomaj němskeje cyrkwje a město toho direktne přizamknjenje serbskich katolikow bamžej po přikładźe wěstych rjadow a klóštrow. Potom by katolska cyrkej w Sakskej skónčnje spoźnała, zo jej bjez podjanskich wěriwych wjele wyše njewostanje. A knjez biskop Reinelt budźe so kać swojeho zadźerženja w času Chróšán zběžka, hdyž njeje wón wohroženu šulu do cyrkwinskeho nošerstwa přiwzał, kaž by so słušało, ale zjawnje postupowanje němskeho stata zakitawał, přetož bě pozdatnje „wěsta koncentracija“ šulow tohoruja pola Serbow trěbna. Kajke to grawoćiwe słowo z erta němskeho biskopa w zwisku z tym ludom!

 

Střeća: Němskorěčne wotrjadne posedźenja serbskeho instituta, němskorěčne wustupy nawody serbskeho ansambla, jednorěčne taflički a pokazowaki klóštra Marijneje hwězdy w Pančicach, němske sady na serbskich kemšach a procesionach, „Komm Herr Jesus und sei unser Gast“ do wobjeda na dnju prěnjeho swjateho woprawjenja, němske zličbowanki serbskich rjemjeslnikow swojim kupcam, němske přeprošenje na swójbne swjedźenja.     

 

To budźe rjany woheń!

My njejsmy „bi“

Serbja maja swoju – jónkrótnu – wulkoswójbu, swoje – unikatne – institucije a swoju – jeničku – załožbu. Zo ma čłowjek – normalnje – jenož jednu swójbu a njeje roztorhany w patchwork-poměrach, je něšto jara drohotneho, kotrež mamy sej wažić. Ale wonka swójby je to runje nawopak:

Hdźež je wšo unikatne, njeje žaneje konkurency. Tola falaowace wubědźowanje duchownemu wuwiću njetyje. Předstajće sej, zo bychmy hišće w Němskej jenož jedyn zawod za komunikaciske srědki měli – mobilne telefonowanje a wužiwanje interneta njebyštej na tajkim niwowje byłoj, a wosebje: Byštej drošej byłoj.

Hdyž móže wědomostnica serbseho instituta lěta dołho błudnu teoriju wo pozdatnej hybridnej eksistency na kóšty dawkipłaćerjow rozšěrjeć a propagować, so cłowjek praša, čehodla te pjenjezy so njeinwestuja do přemyslowanja wo přichodźe Serbstwa w 21. lětstotku. Kóždy na zemi zakótwjeny čłowjek wě, zo da so wo hybridnosći a bikulturalnosći wot ranja hač do nocy žwać, ale z małkmi testom so wukopa, zo je woprawdźitosć cyle jednora a hinaša: Jeli cyle wotputany ležo abo sedźo tym mysličkam z hłubin swojeho byća so wuwiwać daš, potom so tute „wone“ w tebi w tymle wokomiku za jednu rěč rozsudźi.

Čłowjek njeje bi, to płaći za rěč kaž za seksualitu: Je dosć ludźi, kiž su kmani lubosćinske abo znajmjeńša splažne poćahi ke woběmaj splohomaj hajić, ale kóždy tak mjenowany bi-čłowjek ma na kóncu w žiwjenju wěstu prioritu. Pokažće mi toho, kiž so w samsnym wokomiku do žony a muža zalubuje :-). Tohorunja njeje hybridnych a bikulturnych eksistencow – pod smužku so faktisce kózdy w Serbach rozsudźi, hač je wón bóle Serb abo Němc.

Spěchowanje njerozsudźenosće njeje nadawk serbskich institucijow. Ale hdyž so powěda, zo wona wědomostnica z tej hybridnej ideologiju ani porjadnje serbsce njemóže, byrnjež wot „serbskich pjenjez“ žiwa była, potom će ničo wjac njedźiwa.  Štóž rěč pak njewobknježi, jeje duch njeznaje. A tón resp. ta k wuwiću ludźi, kotřiž su w tutej rěči doma, ničo bytostneho přinošować njemóže. To by dawno zjawnje jasne było, jeli bychmy w Serbach wěste duchowne wubědźowanje měli …

Žołma

Dobropisy za zastupne lisćiki za kino w Budyšinje wot susodźic dóstawši smoj so njedźelu wječor rozsudźiłoj, sej film „Žołma“ wobhladać. Kusk přepozdźe přišedši, wšako njechachmoj sej běrtlk hodźiny wabjenje načinić, smój so dźiwałoj, zo njeje nimo naju nichtón puć do kina namakał. Snadź to na rjanym nalětnim wjedrje zaleži, na kóždy pad móžeš zajimcam na wutrobu kłasć, tajkile filmowy poskitk njeskomdźić.

„Žołma“ nawjazuje na soiciany eksperiment wučerja z lěta 1967, z kotrymž je swojim šulerjam poakzał, kak by móhła diktatura nastać. Porno historiskemu přikładej, kiž je zahubne wuskutki na zadźerženje subuskutkowacych zaznawwši pjećdnjowski eksperiment dočasnje přestał, je wučer w filmje swojich chowancow do katastrofy wjedł. Wězo bjez wotpohlada, ale jemu – něhdyšemu wobydlerjej wobsadźeneho domu a anarchistisce myslacemu čłowjekej – njeje so poradźiło, přez poslednje přiwótřenje postupowanja swój cil docpěć. Hłowna přićina z mojeho wida: Wón njeje dosć psychu wšěch šulerjow wobkedźbował.

Na spočatku su so woni na wjednika dojednali, knjeza wučerja. Tón je potom krok po kroku a w přezjednosći z wulkej wjetšinu šulerjow krute regule discipliny zawjedł. K tomu je so přidružiło wěste uniformowanje, nimale wšitcy su so běłe košle woblěkali. Z tajkimi metodami chcychu přehnatu mjezsobnu konkurencu  přewinyć a woprawdźitu zhromdnosć wuwiwać. Ale při tym su přiběrali zjway namocy přećiwo tym, kotřiž njejsu dosć sobu činili. A štóž je so běłeje kosle wzdał, čuješe so wuzamknjeny.

Nětkotři přihladowarjo filma minjene tydźenja su so snadź na swoje FDJ-košle dopominali, mjeztym zo młodostni začuwaja, z kajkich žórłow móže diktatura resp. „awtokratija“, kaž w filmje rěkaše, rozrosć. To je wšo jara kedźbyhódne. Njedźiwajcy toho wostanje woprawdźe kritiskemu wobkedźbowarjej prašenje, hač njeje tež načasny absolutny indiwidualizm poprawom něšto ekstremistiske, štož ludźi objektiwnje chorych čini – hlej na přiběrace psychiske chorosće kaž depresije abo problemy konsuma drogow.

Nimo toho nadeńdźeš w tymle eksperimenće tohorunja zjawy, wo kotrychž rozumni ludźo přemysluja, na přikład hač njeby móhła wěsta šulska uniforma ćišć na šulerjow wotstronić, sej najnowše a najdroše markowe draby nakupować dyrbjeć. Tak kaž tón film so skónči, sposrědkuje zaćišć, zo njejsu zhromadne prócowanja wo wuswobodźenje wot pře wulkich socialnych rozdźělow woprawnjene resp. zo je to jenož z diktatoriskimi srědkami móžno, a tohodla ma wšo tak wostać, kaž je.    

 

   

Kónc tydźenja

Tři hodźiny sym dźens při najrjeńšim nalětnim wjedrje trawu sykł, prěni raz lětsa w krótkich cholowach a w spódnej košli pod hołym njebjom přebywajo. Jenož bleša piwa a cigarilo w přestawce falowaštej, dokelž je mi třeći dźeń migrena trapiła, kotruž pak sym potom dźakowanemu čerstwemu powětrej a prawidłownej ćělnej prócy hač do wječera wotbył. K tomu je dopomhał stary, zezhibowany trawusyčak, kotryž dyrbjach wysokeje trawy a njeruneje zemje dla přeco zběhać, zo so muskle na rukomaj a chribjet skruća a brjuch so spina. My běrowowi ludźo mamy tola porno chrobolakam na to hladać, zo swoje ćěło dosć wućežujemy.

 

Tak móžach so wjesele wukupać, hižo na měrny wječor scomter słódnej wječeru myslo (moja žona poskićuje najlěpšu kuchnju po cyłej Łužicy a by sej swoje pjenjezy tež z party-serwisom zasłužić móhła, jeli njeby potrjeba na wožiwjenju našeje rěče była).

 

Jutře budu přećela w Drježdźanach składnostnje jeho narodnin wopytać, kiž přebywa tuchwilu z psychiskich přićin w chorowni na kromje sakskeje stolicy wosrjedź lěsa. Słónčne wjedro a ćopłota stej připowědźenej. Chorobny wopyt chcemoj z mandźelskej z wulětom do metropole zwjazać, doniž tydźeń z jenož štyrjomi dźěłowymi dnjemi so njezapočnje. Budźe tohodla chwile dosć, mótku mandźelskeje wobšernje witać, kotraž po dlěšim času z Kanadskeje so wróći.

Budwarske piwo

W kruhu muži druhdy słyšiš, zo je Budwarske piwo něšto za žony, ale potom runje tući kadle sej samym te horce woblubowane piwo z Čěskeje popřeja. Poprawom je to jenička družina „ječneje brěčki“, kotraž kóždemu słodźi, samo tomu, kotryž hewak radšo bóle hórke piwo pije. Potajkim fenomenalny napoj to je!

 

Tak po wječornym piću w bydlenskej tež w spanskej jenož jedna chorhojčka wisa a muž a žona jenak z huby smjerdźitaj. Što rěka smjerd, wóń to je, něwěrno?

Globalna wjeska Google

Póndźelu so zetkam ze starym šulskim towaršom, kotrehož sym posledni raz před šěsćadwaceći lět widźał. Fota jeho swójby scomter wobrazami prěnjeho swjateho woprawjenja jeho dźowki móžach hižo na jich internetnej stronje wuhladać. Přez majlki smój sej termin w Drježdźanach dojednałoj, dokal budźe so wón słužbnych winowatosćow dla z Hamburga z lětadłom podać.

 

Tak wjedu internet, elektroniski póšt a pytanske mašiny kaž Google w dobje globalizacije a dale a fleksibelnišeho žiwjenja ludźi hromadźe. Budźmy dźakowni za techniski postup wosebje na polu sposrědkowanja informacijow!

 

Čakam ze stysknosću, doniž wón w swojim nowym swójbynm domje te stare fota našeje kolesowanskeje wuprawy njenańdźe, wšako je mi přislubił, je scanować a mi připósłać. Potom móžemoj sej dopomnjenki wosebiteho razu z mandźelskej wobhladać. Tak njerosće jenož swět hromadźe, ale tež biografija, kotrejež wotrězki bywaja z čujomnym cyłkom.

 

Snadź wón jónu w lěću ze žonu a ťromi dźěćimi k namaj pojědźe – potom móhłoj nawjazać na stare dožiwjenja ze šulskeho časa a zaso kolesować abo pućować, nětk wosrjedź naju lubych, so w někajkim haće spontanje kupać a potom něhdźe w přijomnym wjesnym hosćencu wječerjeć – tón raz nic w młodowni kaž tehdom J, hdźež smy so – štyrjo katolscy pacholjo – samo do jědźe na jědznej žurli modlili, hačrunjež je to w sewjernoněmskej prowincy zadźiwanje wubudźiło. 

A po tym bychu dźěći snano na naju zahrodźe w małym stanje wosrjedź štomow přenocować móhli, mjez tym zo my štyrjo dorosćeni před kaminom sedźo čerwjene wino pijemy a bjesadujemy. Kak su to krasne sony! Te žiwjenje móže tak jednore być! A to je fajn!   

 

 

 

 

 

Smě Milbradt incestny porik wobhnadźić?

Takrjec na pisanskim blidźe hišće hač do kónca meje amtěrowaceho ministerskeho prezidenta Georga Milbradta leži jara łoskoćiwa wěcka: próstwu wo wobhnadźenje muža woneho incestneho porika, kiž je so před wustawowym sudnistwom podarmo wo wotstronjenje pochłostanja prócował. Wo tym wusudźe najwyšeho němskeho sudnistwa je so horce diskutowało, nic naposledk tohodla, dokelž je jedyn wot tych sudnikow samych swojich kolegow raznje kritizował.

Na jednym boku so praji, zo mjenowany wusud faktisce woznamjeni, zo po měnjenju sudnikow tohorunja duchownje zbrašeni dźěči płodźeć njesmědźa, wšako je wulkeje prawdźepodobnosće, zo budu wone tež zbrašeni. To je eugeniska argumentacija po přikładźe nacijow. Na druhim boku rěka, zo trjeba kóžda towaršnosć wěste tabuy, kotrychž njesměš so dótknyć. A jeli bratrej a sotře cyle oficielnje přilěhwo dowoliš, kak móžeš to potom nanej a dźowce zakazać abo hinak prajene: Kak chceš w tajkej šmjatańcy wuskich swójbnych a splažnych poměrow hišće tolerabelnu lubosć a seksualne znjewužiwanje rozeznawać?

Druzy na diskusiju wo tabuach nawjazujo so prašeja: Čehodla so homoseksualne poćahi akceptuja, kotrež su w zańdźensći tež pod krutym tubaom stali. Na to je jenož jedneje jasneje wotmołwy: Mjez poprawom cuzymi dorosćenymi je normalnje tajkale zakładna mjzesobna njewotwisnosć, zo wot toho wuchadźeć móžeš, zo je přiłožnik woprawdźe witany a nic jenož sćeh falowaceho wuwića ze swójby won do swěta.

Za tymi tubuami tři poprawom prastary zaměr: Hdyž so muž ze žonu lěha a nawopak, je to přinošk k zjednoćenju wulkeju połojcow čłowjestwa, rodźělnych swójbow abo samo kulturow, tak zo něšto noweho nastanje, kotrež přinošuje k dalewuwiću swěta. Na tajke wašnje wjedźe to, štož so ze seksualnym zjednoćenjom zapoćnje, k wjele płodam, tež hdyž z toholo zwiska žane dźěći njewuńdu. Nawopak, poriki bjez swójskich dźěći a z tym mjenje storosću za swoje genetiske potomnistwo, maje wjele swobneho potenciala, so na přikład towaršliwosći a wotewrjenosći cuzym čłowjekam wěnować. Tak zamóže kóžda ryzy lubosć wuprudźić na dobro přichoda čłowjestwa.

Hač je někomu pomhane, hdyž dyrbi tón nan, kiž ma štyri dźěći ze swojej sotru, do jastwa (cyle wothladajo a njewotwisnje wot toho, zo je so wón mjeztym sterilizować dał), na tym směmy dwělować. Tule njeda so wočiwidnje z pochłostanjowm ničo pozitiwneho wuskutkować. Wustawowe sudnistwo je tabu incesta z prawom wobchowało, w konkretnym padźe móže ministerski prezident hnadu wukonjeć – jako znamjo miłosće w poprawnym zmysle. K tomu přindźe, zo w předležacym padźe bratr a sotra zhromdnje wotrostłoj njejstaj, ale staj so hakle w času puberty kaž cuzaj zeznajomiłoj.

 

Stanisław Tilich

Inoficielni kralojo našeho małeho ludźika tuchwilu zawistnje na desginowaneho ministerskeho prezidenta swobodneho stata Sakskeje hladaja, kiž njeje swoju karjeru na swój pochad, ale swoje dotalne wukony natwarił. Njedźiwajcy toho ma pochad Tilicha w dobje symboloweje politiki pře wšu měru symboliski wuznam za jeho rowjenkow. Hiži so zjawnje diskutuje, hač by w Sewjerorynsko-Westfalskej wuzwolenje politikarja turkowskeho pochada za knježerstwoweho šefa tohole najwjetšeho zwjazkoweho kraja Němskeje móžno było.

So wě, zo by so móhł rodźeny Turk tamle runja Serbej jowle z ministerskim prezidentom stać, jeli wón mysli na zajimy wjetšiny ludnosće – tak so wupraja komentatorojo w interneće. To z wěstosću Tilichej ćežko njepadnje, wšako njeje wón dotal ženje wot knježaceje politiki kabineta wotchilace abo docyła někak swojorazne resp. nadpadne stejišćo zabrał – porno druhim ministram, hlej na něhdyšeho ministra za wědomosć a wuměłsłwo, Meyera, kotryž je w lěće 2001 zjawnje zrozumjenje za protesty těz jeho sobudźěłaćerjow přećiwo zawrjenju Chróšćan srjedźneje šule sposrědkował, byrnjež za kultusowe naležnosće přisłušny njebył. Minister Tilich, direktnje narěčany, je pak wotmolwił, zo přisłušny njeje, pak prajił, zo jeho kolebka w Pančicach steješe.

Lěta pozdźišo su zamołwići tohorunja srjedźnu šula blisko kolebki Tilich zwarěli – nětk je wón dospołnje mjelčał, dokelž njeje přisłušny. Pod tym hesłom móžeš sej wězo pod kóždym politiskim systemom najěpje swój powołanski puć rubać, chibazo we organzaciji, hdźež je twoje dźěłowe městno zakótwjene, so ciwilna kuraža spěchuje a jako kriterij kwality sobuskutkowacych so wbhladuje. Tomu tak samozrozumliwje w něhdyšej blokowej a nětčišej faktisce sakskej statnej stronje CDU njeje :-).

Ale njechamoj zaprěć, štož je kandidat Tilich za swoij lud činił: Wón jara rjenje serbsce rěči, štož na to skedźbni, zo wón wočiwidnje serbsce mysli a doma přeco w swojej maćeršćinje bjesaduje. A kaž wón jako křižer skutkowaše, je runja jeho wuřekowanju jara přeswědćace. W našim času hraje awtentiska identita dale a wjetšu rólu – tomu Tilichowe wosobinske žiwjenske wašnje bjezdwěla wotpowěduje.  To pak njedosaha jako zakład wuspěsneje dwěławosće ministerskeho prezidenta, kiž swojemu krajej do přichada sahace impulsy dać zamóže.

Wočakńmy, hač budu zapósłancy krajneho sejma jeho woprawdźe wolic a kak so wón potom wuwiwa.

Dźensniše komunikaciske problemy

Dźensniši dźeń njeje ani někajkich politiskich, socialnych abo problemow hinašeho raza, wšako je wšo wěc komunikacije. Hdyž so na přikład w tuchwilnej sakskej koaliciji  CDU a SPD wadźitej, njeje to pozdatnje prěnjotnje sćěh programatiskich rozdźělow, ale wuraz falowaceje komunikacije.

W tym zwisku so politiske zwjazki rady přirunowaja z mandźelstwom scomter wotpowědnymi metaframi kaž do łoža partnera łazyć. We wulkich krizach so koalicija pomjenuje jako „mandźelstwo rozuma, nic lubosće“, štož za wobdźělnikow ryzy drač woznamjeni :-).

Jeli komunikacija wosebje derje funguje, přetož maja partnerojo podobnu „kulturu“ (dorozumjenja, t.r. komunikacije), je samo čorno-zelena koalicija w Hamburgu móžno. Nawjedowacy akterojo na woběmaj bokomaj maju někak samsnu žiłku komanukacije w sebi. Druhdźe to wšo njefunguje, hdyž politisce sej na papjerje programatiki bliše stejacy potencielni partnerojo grót komunikacije njenadeńdu.

To rěka, te najwažniše je, zo docyła komunikacija wobsteji. Jeje kwalita, wosebje wobsah, je potom druhorjadne. To płaći tež za komunikaciju mjez wobydlerjemi a politikarjemi: „Hłowna wěcka, zo sće z nami rěčeli, wotewrjene wucho měli“, tež hdyž w konkretym padźe snadź potrjecheni politikarjo pomhać njemóža.

To je kaž w dobrym mandźelstwje, hdźež njeńdźe we wšědnym žiwjenje wo to, nastajnosći eksotiske wjerški dožiwić, ale hromadźe być a so wuměnjeć – na wšěch runinach čłowječeho žiwjenja. A to so započnje porno politiskej koaliciji woprawdźe we łožu z tym wšědnym mosćikom, wo kotrymž je Kito Lorenc tak wuraznje a nazornje basnił :-).

Na  tón nonwerbalny mosćik móžetaj so muž a žona bóle spušćeć hač koaliciscy partnerojo na papjerjane dojednanja, kiž maja po konfliktach diferency přemosćić :-). Tohodla traje přerězne mandźelstwo dlěje hač koalicije … 

Witajće k nam!

Ja so wjeselu, wšitkich na internetnej wuměnje z nastawkami a wobrazami zajimowanych ludźi w blogu witać móc. Tule so kóždy dźeń něšto wozjewja z mojeho pjera wo swěće z wida Łuhowčana Marcela Braumana resp. piwarca hamburgskeho. Wjace wo mni na stronje business-syće XING: https://www.xing.com/profile/Marcel_Braumann