„Zu unserer Heimat gehören die Sorben. Wir sind froh über diese ganz besondere Minderheit in Deutschland. Sie sind Deutsche und Sachsen und leben ihre Kultur.“
Archive for Januar 2018
Přeco je wupuć fantazije za přewinjenje njedorozumjenjow
25. Januar 2018Francesco je sebjewědomy pizzapjekar z Italskeje. Njeby-li wědźał, zo je to Mojtaba Sarfaraz (na foće) z Afghanistana, by jeho za rodźeneho Italčana měł. Młody ćěkanc chodźi na wyšu šulu w Strowotnej studni w Budyšinje a ma hižo swoje dźěłowe městno na Lipšćanskej klinice we wukubłanju jako hladar za chorych před wočomaj. Dźakowano młodźinskemu dźiwadłu serbskeho gymnazija při NSLDź steješe dźens nawječor w dźiwadle na hrodźe na jewišću.
Premjera hry „Kupa fantazije“ z wjele citatami z „Kupy zabytych“, romana pytaceje duše z pjera Jakuba Lorenca-Zalěskeho, publikum zahorješe. Maćeršćina „Francesca“ je runja druhemu młodostnemu dźiwadźelnikej z Afghanistana farsi. Qasim Hamidi, kiž so na powołanje jako kuchar přihotuje, sultana hraješe. So wě, zo wonaj kaž wšitcy druzy tež serbsce rěčeštaj.
Wulkotnje hraješe tež „Jean-Luc“, Clemens Bobka. Wón powědaše francosce a potom z francoskim podzynkom swoju serbsku maćeršćinu. „Rus“ Lukaš Hrjehor bě porno druhim, kotřiž su w morju znjezbožili, z rakety dele padnył a nadźiju na smjerćzabawne wašnje we wódce namaka. „Sue“ Katja Hrjehorjec so swojej elegantnej róli jendźelsce suwerenje wěnowaše. Sydom rěčow na jewišću – to je najskerje rekord nic jenož we Łužicy.
Jara sportowsko-hibićiwa Marija-Helena Bretšnajdarec (sćělesnjena poezija, fantazija a nadźija) a zasonjena Laura Hrjehorjec (sym jenož iluzija abo woprawdźe přitomna?) staj mystiski ramik tworiłoj. K jednanju słušeše tež wjelk, kiž je wowku zežrał, kotraž bu wĕzo wuswobodźena.
Režiser Měrko Brankačk móže z wulkotnym wukonom wosebiteho projekta spokojom być, na kotrymž běchu třo dalši ćěkancy wobdźěleni, kotřiž su mjeztym dale pućowali. Madleńka Šołćic, intendantka za serbske dźiwadło a sama při tworjenju wobsaha hry angažowana, so na kóncu wšěm wutrobnje dźakowaše – serbsce. A wšitcy su to někak zrozumili 😊. Zo je přeco – zhromadny – wupuć fantazije, tež tam, hdźež so ludźo najprjedy objektiwnje rozumić njemóža, je poselstwo tutoho fascinowaceho předstajenja.
Njedźelska zyma w Nižej Wsy
22. Januar 2018
Smjertna serbska tradicionalnosć
20. Januar 2018Swětosławny spisowaćel Stefan Zweig je w swojej epochalnej twórbje wo „wčerawšim swěće“ spočatk štyrcetych lět w eksilu – wróćo hladajcy wuměłske skutkowanje we Wienje a Berlinje přirunujo – pisal: Tradicija haći. Hdyž tomu tak je, ze Serbstwom nětk woprawdźe k rakecam jědźe, wšako so kultura a rěč nimale jeničce hišće w zwisku z „hajenjom tradicijow“ tematizujetej.
Ptačokwasny program njech je po měnjenju wjetšiny „tradicionalny“, štož je přećiwk w sebi, přetož je wón wunamakanka połstatych lět a běše tehdom „moderny“. Narodna drasta njech wěčnje tak wostanje kaž wona je, byrnjež před dwěsćě lětami načasna była. Naša rěč dyrbi so „zdźeržeć“, a tohodla je kolektiwna lěnjosć při wuwiwanju aktualnej potrjebje přiměrjeneho słowoskłada wulka. Samo hižo lěta dołho zawjedźene słowo „snobjed“ wjetšina wočiwidnje přeco hišćo njewužiwa.
Bjez tradicije nihdźe njeńdźe, dokelž kóždy kubłanje dźěsća ma něšto z nazhonjenjemi staršeju činić, potajkim z jeju awtobiografiskej tradiciju, w kotrejž tči bjezposrědnje tradicija dźědow a wowkow, zdźěla hišće prawowkow a pradźědow dźěsća nutřka. A jich nastajenje k žiwjenju korjeni w žiwjenjoběhach prjedawšich dawno njeboh generacijow. Woni su při daledawanju a dalewuwiwanju rěče a kultury přeco do přichoda hladali.
Hač su serbske nałožki imaterielne kulturne herbstwo kraja, kontinenta abo swěta, je nas we wšelakich gremijach a institucijach zaběrało. Za našej přitomnosć a přichod je to pak cyle wšojedne, hač w někajkim katalogu stejimy. Pak stej naše powědanje a kultiwowanje swojeho byća w načasnych wobstejnosćach zakótwjenej pak naš swět do muzeja woteńdźe. To je aktualna alternatiwa.
Spodźiwnje skludźena serbska duša asimilaciji Serbow přidźěłuje
14. Januar 2018Hdyž masowe organizacije w towaršnosći kaž dźěłarnistwa čłonow zhubjeja, su jich zamołwići z prašenjom konfrontowani: Njeje waše wašnje zhromadneho žiwjenja mjeztym zastarske, njejsu manifestacije prěnjeho róžownika jeničce nostalgija něhdyšeho klasoweho boja a stawkowacy dźěłaćerjo w jaskrawym warnowanskim lacu a z hwižkom młodym ludźom njepowabny napohlad z prjedawšich časow? Potom so wotmołwja: Jednym to so drje hišće lubi, ale druhim dyrbimy nowe formy poskićeć. To najwažniše pak je, zo njesteji naša organzacija zwonka načasneje towaršnosće, kotraž so stajnje měnja.
wopačne diagnozy přewinyć
Serbski lud najskerje w žanej dobje tak spěšnje telko rěčneje a narodneje substancy přisadźił njeje kaž w NDRskim času, byrnjež Serbja prawnisce a institucionelnje porno wšěm dotalnym epacham najlěpše ramikowe wuměnjenja dóstali. Je drje wjele pozdatnych přičin za to oficielnje mjenowanych: wotbagrowanje wjeskow, přichad němskich dźěłaćerjow atd. Ale wone tón spodźiwny zjaw njerozswětluja, dokelž na přikład nimale dospołna asimilacija Serbstwa w narańšich Serbach je cyle bjez brunicy wotběžała.
Porno druhim skupinam towaršnosće su pola nas pječa jenož wotrodźency sami wina. Woni su dźěći do B-rjadownje słali abo z nimi doma docyła hižo serbowali njejsu. Potajkim jim so narodna liwkosć wumjetuje. Druhdy pak je pozdatnje tež zasakły němski mandźelski wina, kiž je daledawanju maćeršćiny zadźěwał. Hladajo na wjele mi znatych padow serbowacych swójbow z přitomnosće, zdźěla daloko zdalenych wot serbskeho sydlenskeho ruma, hdźež su woni partnerow ryzy němskeho pochada rěčnje integrowali, pak tež tuta argumentacija njepřeswědči.
motiwy wotrodźencow respektować
Tak wostanje prašenje za motiwaciju wotrodźencow, kotrychž potomnicy so nětk hdys a hdys jako Němcy wupěraja, hačrunjež to po pochadźe poprawom njejsu, a sej wšudźe na naše kóšty němskorěčne rumy žadaja. Wěrnosć tči druhdy bóle we wobrazach hač w tekstach. Před něšto časom su w nowinje stare foto so kupaceho młodeho porika dokumentowali, kotrež běše wabjenje za nowy Budyski spjaty jězor. Muž a žona so nahaj wobhladowarjej bližitaj, wjesele do wody teptajo, čehoždla pryskaca woda jeju žiwot kusk zakrywa. Wuraz wotputaneje njeskludźeneje žiwjenskeje radosće.
Porno nanuzowanej „modernizaciji“ rólneje reformy we wuchodźe a awtomatizowanja w zapadźe je rozmach měrneje moderneje towaršnosće po druhej swětowej wójnje ludźom wosebje slubjenje awtonomneho priwatneho zboža přinjesł – a někak spjelnjał. Klasiski wobraz k tomu z wuchoda: Swójbička w trabbiju po puću do prózdnin při Baltiskim morju. Přirunujo z tym su tehdomniše serbske wobrazy přitulneje zhromadnosće wězo wostudliše. Tradicija bě ludźom dale wažna, ale hižo nic wšědny dźeń. Připódla prajene je tón trend powšitkownje tež pola tych płaćiwy, kotřiž su Serbja wostali: Narodna drasta je hišće na wurjadnych swjedźenjach žiwa, ale nic w normaliće wšědneho dnja.
sebjewědomy Słowjan nas njerozumi
Nam přichileni Češa nas hustodosć njerozumja, wšako su Češa moderny lud. Na přikład, zo so Serbja hač do dźensnišeho tak ćežko maja z normalnymi wotewrjenymi zjawnymi diskusijemi wo njedostatkach. Kaž wo rěčnej šuli, kotraž žana njeje; wo serbskim wuwučowanju, kotrež žane njeje, wo zarjadniskich strukturach, kotrež njefunguja. Tohodla su za Serbow sylne styki do Čech bytostna naležnosć, wšako móža so tak přeco zaso z njebojazliwym, njehaćenym słowjanskim žiwjenskim wašnjom zeznajomić.
„to em tak jo“
Pola nas dale přehusto rěka: To em tak jo, tohodla je Smolerjec kniharnja nimo dweju dnjow na lěto jenička kniharnja w sprjewinym měsće a najskerje po cyłej Němskej, hdźež sobotu nakupować njemóžeš, hačrunjež je to za ludźi, kotřiž do kniharnjow chodźa, najwoblubowaniši dźeń. A zo je Serbska kulturna informacija najskerje jenička kulturna informacija w Europje, kotraž je jedyn měsac začinjena, wotpowěduje drje někajkim postajenjam, kotrež Serbja tak a tak poddanišo hač Němcy dodźerža, ale je a wostanje najebać wšě wurěče absurdnosć.
hdźe wostanje awtochtona přirodnosć?
Zo steja Serbja tuchwilu na čole hibanja přećiwo wjelkam, so do tutoho wobraza hodźi. Štóž je so sam přejara skludźił, njemóže z njeskludźenym wobchadźeć. Zo psy kóždy dźeń dźěći kusaja a wjelki nic, jich njezajimuje. Zo je – hlej wobšěrnu rozprawu aktualneho Hornjołužiskeho kurěra – tež wjele stratow na pastwach, z kotrymiž wjelk ničo činić nima, jich tohorunja njezajimuje. Zo njejsu wowčerjo přeco poručenja porjadnje dodźerželi a so „zmawowacy pas“ zmawował njeje, dokelž bě překruće přičinjeny, jich wězo tež njezajimuje.
Wjelki su w Serbach na wšěm wina, hačrunjež hižo stare ruske (potajkim słowjanske!) hrónčko wě, zo je lěs z wjelkami strowši hač bjez nich. Serbske stejišća k tematice su hustodosć na „niwowje“ wulkeho dźěla wuprajenjow k ćěkancam, kotrež serbski rozhłós před lětomaj dokumentowaše. To jeničke dobre na aktualnej kampani běše jeje konsekwentna dwurěčnosć. Zo je za žiwjenje wjelka „Pumpaka“ tehdom pjeć króć telko ludźi podpisało, mje pak tróštuje.
čehodla „njebojće so“ njepomha?
Tute haćenja na wšěch runinach, zwjazane z přehnatej strachoćiwosću, su někak wuraz njepřirodnje skludźeneho słowjanskeho ducha. Na tym njejsu jenož sćěhi potłóčowanja zašłych lětstotkow wina, ale tež wěcki, za kotrež smy sami zamołwići. Zo njeje swěru pěstowana nabožina, kotrejež centralne poselstwo „Njebojće so!“ rěka, tomu wotpomhała, je poprawom skandal. Štož je so tule nimokuliło, by woprawdźe jónu wědomostneho přepytowanja hódne było.
nowe časy, nowe kwasy
Wulka lěpšina našeje doby w indiwiduelnej swobodźe tči, sam konkluzije sćahnyć móc. A z tym za sebje samoho serbski rěčno-kulturny profil tworić, kotrež wuteptane šćežki zastarskich zadźerženskich mustrow wopušći. Zhromadnje z kumplemi a swójbnymi. Bohudźak je dosć ludźi, kotřiž to tuchwilu činja.
Małki serbski roman wo křižerju Handriju w domjacych turbulencach wušoł
10. Januar 2018Sčasom na spočatku noweho lěta 2018 je małki serbski roman „Handrij w dojutrownej turbulency“ wušoł (wobjim: 24 stron). Po tym zo je naš Handrij rěčnu rewoluciju na zarjadach nastorčił, mjez łužiskimi wjelkami wšelakeho razu přežiwił a mandźelstwo swojeju staršeju w hodownym chaosu wuchował (hlej tři powědančka w jednej knižce 54 stron: https://d-nb.info/1149195258/34), poćehnje ze swojej lubej Hanku do swojorazneje „WG“ na kromje serbskeho kraja.
Křižer Handrij a jeho njewjesta Hanka staj na starym statoku pod jednej třěchu žiwaj z něhdyšim „wjećerjom Germanow“ scomter jeho přećelku a jeju dźowčičku, kotraž so do swěta serbskich bajkow zanurja. Tomu so w Budyskej zjawnosći zlě wuwołany sewjeroafriski ćěkanc ze swójskim přimjenom „Wjerch ćěmnoty“ přidruža, kotremuž hišće punk-holčka sćěhuje.
Doniž „Chryst je dobył“ njezaklinči, ma Handrij ruce połnej dźěła, domjacy porjad za tute „swójbne žiwjenje“ tworić. Při tym jemu samo sakska policija pomha, kotraž ma připódla wonkownych njepřećelow wotwobarać. Tak namaka swojorazna „swójbička“ skónčnje swój jutrowny měr. Poprawom pak je cyła story literarne zjimanje wotpiska wědomostneje dokumentacije wo wobchadźenju ze starymi a nowymi konfliktami. Tak je Hanka to Piwarcej dowěrił – a wón je to „mjez lětomaj“ swěru spisał.
Pjatk přijimuje ministerski prezident sto norow w statnej kencliji Sakskeje. Potajkim najwjetši čas, wosrjedź póstnic hižo tróšku na čas po tym myslić, hdyž dyrbi nic jenož Handrij bjez piwa a palenca wutrać. Wjele wjesela při čitanju! – Tež tuta štwórta knižka z pjera Piwarca wo Handriju steji tu na zwučene wašnje jako pdf-dataja k dispoziciji.
Tilich, Kretschmer, MDR a Sakska – z wida „zapadnych“ medijow
10. Januar 2018Jan Nuk, něhdyši předsyda Domowiny, je so njedawno zjawnje na wusyłanju telewizije MDR z nowym ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom postorkował. Wjesnjanosta je so w diskusiji wjeselił, zo maja skónčnje „sakskeho“ ministerskeho prezidenta, po tym zo běchu wesijej a Serb w tutym zastojnstwje. Ani Kretschmer ani moderator tutomu wuprajenju njeznapřećiwi (hlej tež wotpowědny přinošk w tutym blogu).
Tuta tema dawno wothóčkowana njeje, kaž přinošk ze „Schwäbische Post“ pokazuje. Scena słuži žurnalistam jako indic za zahubnu towaršnostnu atmosferu w Sakskej.
http://www.schwaebische-post.de/ueberregional/politik/1639253
Hišće bóle kritiski je sćěhowacy aktualny nadawk:
Věstnik: Integracija čěskich wučerjow do Serbow wot běrokratije zablokowana
9. Januar 2018W Serbach čuješe so čěska wučerka Šárka Blažková hnydom nimale kaž doma. Cyle hink pak su nazhonjenja prěnjeje „šulerki“ noweje „rěčneje šule“ z běrokratiju němskeho resp. sakskeho stata při integraciji do tudyšeho kubłanskeho systema. 114 stron dyrbješe wona naraz wupjelnić – a hač do dźensnišeho njeje ani jeje serbskorěčne kubłanje ani připóznaće jeje uniwersitarnych pruwowanjow zaručene. Telko amaterskosće a njeserioznosće ze stron zarjada w Němskej ženje wočakowała njeje. Wučerka, kotraž je z dźěsćomaj do Serbow přesydliła, ma tohodla nimo njesměrnych běrokratiskich wušparanjow tež wulke materielne straty njesć.
Wozjewjenje přinoška z wjele wotkrywacymi dokładnymi informacijow so kónči z wostrózbjacym rezimejom: Město hesła kampanjow „In Sachsen Lehrer werden. Aus Überzeugung“ abo „In Sachsen Lehrer werden. Aus Leidenschaft“ ma rěkać: „In Sachsen Lehrer werden: Lächerlich.“ Brizantne je: Dopis knjenje Blažkoveje je w časopisu „Česko-lužický věstník“ wozjewjeny, takrjec w centralnym organje přećelow Serbow w Čěskej (Společnost přátel Lužice), kotřiž so dotal intensiwnje za nawabjenje čěskich wučerjow za serbske kubłanišća zasadźuja, wosebje Lukáš Novosad. Za lětsa je poprawom předwidźane, wosom do dźesać dalšich čěškich wučerjow za dźěło na serbskich kubłanišćach dobyć.
Nastawk so na staw srjedź lońšeho winowca złožuje. Mjeztym su dalši ludźo z tematiku zaběrani, mjez druhim Piwarc. Móžu wobkrućić, zo wšo přitrjechi, štož je w artiklu naspomnjene. Po mojich informacijach so drje z hodownika něšto hiba, ale slubjene cile hišće dawno docpěte njejsu. To nima ničo z přehnatymi narokami z čěskeje strony činić, ale z prostym njespjelnjenjom toho, štož je sakska strona jim powědała.
Texaski Serb Wukaš dźensa we Łuze
7. Januar 2018
Piwarc's Weblog 